Wat iedereen moet weten over MS
Bij mensen met MS gaat er iets mis in het centrale zenuwstelsel. Hoe verloopt deze ziekte, wat zijn de klachten? En: is er iets aan te doen?
In het kort
- MS is een ziekte van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg).
- Door zenuwontstekingen worden de spieren en organen niet meer goed aangestuurd.
- Factoren zoals erfelijkheid en leefstijl kunnen een rol spelen bij het ontstaan van MS.
- De ziekte verloopt bij iedereen anders.
- Symptomen bij MS zijn onder meer: problemen met lopen, vermoeidheid, oogklachten en blaas- en darmproblemen.
- MS is (nog) niet te genezen. Wel zijn er medicijnen om de ziekte te behandelen.
Ziekte van het centrale zenuwstelsel
MS, multiple sclerose, is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Dit stelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Miljoenen zenuwcellen geven signalen aan elkaar door via zenuwuitlopers. Zo sturen ze de spieren en organen in het lichaam aan. De zenuwuitlopers hebben een beschermlaag die myeline heet. Deze laag zorgt ervoor dat de signalen gemakkelijk en snel worden doorgegeven.
Minder signalen, minder aansturing
Bij mensen met MS is er iets mis met het afweersysteem. Afweercellen vallen de myelinelaag aan. Daardoor ontstaan er ontstekingen en raakt de myeline beschadigd. De zenuwuitlopers komen steeds meer bloot te liggen en geven de signalen steeds slechter door. Hierdoor lukt het niet meer om de spieren en organen goed aan te sturen. Deze werken dan niet meer zoals het hoort.
Multiple sclerose: meerdere littekens
De naam multiple sclerose betekent letterlijk: meerdere littekens. Deze littekens zitten in de hersenen en het ruggenmerg, ze zijn ontstaan door de schade aan de myeline. MS noemen we ook wel een auto-immuunziekte. Auto betekent: zelf. Het lichaam valt zichzelf aan. Immuun slaat op het immuunsysteem, een ander woord voor afweersysteem.
Waardoor ontstaat MS?
We weten (nog) niet precies waardoor MS ontstaat. Waarschijnlijk bepalen verschillende factoren samen of je MS krijgt of niet. Onderzoekers denken dat erfelijkheid, omgeving, leefstijl en virussen een rol spelen. Maar niemand weet precies hoe het zit. Wat we wel weten, is dat de ziekte vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. En in koudere landen zoals Nederland komt meer MS voor dan in tropische landen.
Een onvoorspelbare ziekte
In Nederland hebben zeker 25.000 mensen MS. De eerste symptomen (klachten) ontstaan meestal in de leeftijd van 20 tot 40 jaar. MS is onvoorspelbaar, van tevoren is niet te zeggen hoe de ziekte zal verlopen. Ook zijn er verschillende vormen van MS. Bij sommige vormen heb je vooral last van schubs, dit zijn plotselinge aanvallen. Bij andere vormen heb je weinig of geen last van schubs, maar ga je in de loop van de tijd wel achteruit.
Verschillende symptomen
De symptomen die wijzen op MS, zijn bij iedereen anders. Het hangt af van de plek waar de ontsteking zit in het centrale zenuwstelsel. Klachten bij MS zijn onder meer: problemen met lopen, vermoeidheid, concentratieproblemen, gevoelsstoornissen, oogklachten en blaas- en darmproblemen.
Diagnose stellen: is het MS?
Heb je klachten die doen denken aan MS, dan stuurt de huisarts je waarschijnlijk door naar een neuroloog. Die moet de diagnose stellen: is het echt MS? Meestal wordt er een MRI-scan gemaakt om de hersenen en het ruggenmerg in beeld te brengen. Op de scan is te zien of er ontstekingen of littekens zijn. Bij twijfel is verder onderzoek nodig, bijvoorbeeld een ruggenprik. De neuroloog beoordeelt alle uitslagen van het onderzoek en bepaalt dan of het MS is of niet.
Behandelen van MS
MS is (nog) niet te genezen. Wel zijn er medicijnen die de MS remmen, zodat je minder snel achteruitgaat. Ook zijn er medicijnen die ervoor zorgen dat een schub sneller stopt. En dan is er nog de behandeling van de verschillende klachten die je door MS kunt krijgen. Soms helpen medicijnen, maar je kunt bijvoorbeeld ook hulp krijgen van een fysiotherapeut, ergotherapeut of logopedist. > Meer over de behandeling van MS
Artikel met medewerking van:
- dr. Joost Smolders - neuroloog, Erasmus MC
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 15 januari 2024