Wat iedereen moet weten over MS

Ziekte van het centrale zenuwstelsel

MS, multiple sclerose, is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Dit stelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Miljoenen zenuwcellen geven signalen aan elkaar door via zenuwuitlopers. Zo sturen ze de spieren en organen in het lichaam aan. De zenuwuitlopers hebben een beschermlaag die myeline heet. Deze laag zorgt ervoor dat de signalen gemakkelijk en snel worden doorgegeven.

Minder signalen, minder aansturing

Bij mensen met MS is er iets mis met het afweersysteem. Afweercellen vallen de myelinelaag aan. Daardoor ontstaan er ontstekingen. Ook wel: laesies. De myeline raakt beschadigd. De zenuwuitlopers komen steeds meer bloot te liggen. Ze geven de signalen steeds slechter door. Uiteindelijk lukt het niet meer om de spieren en organen goed aan te sturen. Deze werken dan niet meer zoals het hoort.

Multiple sclerose: meerdere littekens

De naam multiple sclerose betekent letterlijk: meerdere littekens. Deze littekens zitten in de hersenen en het ruggenmerg. Ze zijn ontstaan door de schade aan de myeline. MS noemen we ook wel een auto-immuunziekte. Auto betekent: zelf. Het lichaam valt zichzelf aan. Immuun slaat op het immuunsysteem. Dit is een ander woord voor afweersysteem.

Waardoor ontstaat MS?

We weten niet precies waardoor MS ontstaat. Waarschijnlijk bepalen verschillende dingen samen of je MS krijgt of niet. Onderzoekers denken dat erfelijkheid, omgeving, leefstijl en virussen belangrijk zijn. Maar niemand weet precies hoe het zit. Wat we wel weten, is dat de ziekte vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. En in koudere landen zoals Nederland komt meer MS voor dan in tropische landen.

Een onvoorspelbare ziekte

In Nederland hebben ruim 36.000 mensen MS. De eerste klachten ontstaan meestal als mensen tussen de 20 en 40 jaar oud zijn. Deze klachten noemen we ook wel symptomen. MS is onvoorspelbaar. Van tevoren is niet te zeggen hoe de ziekte verloopt. Ook zijn er verschillende vormen van MS. Bij sommige vormen heb je vooral last van schubs. Dit zijn plotselinge aanvallen. Bij andere vormen heb je weinig of geen last van schubs, maar ga je door de jaren wel achteruit.

Verschillende symptomen

De symptomen die wijzen op MS, zijn bij iedereen anders. Het hangt af van de plek waar de ontsteking zit in het centrale zenuwstelsel. Klachten bij MS zijn bijvoorbeeld: 

• problemen met bewegen
• vermoeidheid
• gevoelsproblemen
• oogklachten
• blaas- en darmproblemen

Diagnose stellen: is het MS? 

Heb je klachten die doen denken aan MS? Dan stuurt de huisarts je waarschijnlijk door naar een neuroloog. Die moet de diagnose stellen. Is het echt MS? Of is er een andere oorzaak voor de klachten. Meestal wordt een MRI-scan gemaakt om de hersenen en het ruggenmerg te bekijken. Op de scan is te zien of er ontstekingen of littekens zijn. Bij twijfel is verder onderzoek nodig, bijvoorbeeld een ruggenprik. De neuroloog beoordeelt alle uitslagen van het onderzoek en bepaalt dan of het MS is of niet.

Behandelen van MS

MS is niet te genezen. Wel zijn er medicijnen die de MS remmen, zodat je minder snel achteruitgaat. Ook zijn er medicijnen om een schub te behandelen. Daarnaast kunnen de verschillende klachten die je door MS kunt krijgen, behandeld worden. Soms helpen medicijnen, maar je kunt bijvoorbeeld ook hulp krijgen van een revalidatiearts, fysiotherapeut, ergotherapeut of logopedist. > Meer over de behandeling van MS