Pijn tijdens de seks komt vaak voor bij MS. Niet alleen pijn rondom de penis of de vagina, maar ook in andere delen van het lichaam.
In het kort
Je kunt pijn ervaren tijdens verschillende momenten en handelingen met de ander of met jezelf. Pijn bij de seks kan gaan om pijn tijdens penetratieseks. Dit is wanneer er een lichaamsdeel in een ander lichaamsdeel gaat. Bijvoorbeeld pijn tijdens het vingeren, het gebruiken van een seksspeeltje of wanneer de penis in de vagina gaat. Dit heet: penetratiepijn. Maar ook vormen van seks zonder penetratie kunnen pijnlijk zijn. Bijvoorbeeld pijn bij het aanraken of pijn bij het bewegen. Ook spierkrampen tijdens opwinding of tijdens het klaarkomen kunnen pijn veroorzaken tijdens de seks.
Pijn bij het vrijen bij multiple sclerose, MS, kan verschillende oorzaken hebben. Bij MS is er schade aan de beschermlaag rondom de zenuwen in het centrale zenuwstelsel. Hierdoor kan overal in het lichaam zenuwpijn ontstaan, ook in de geslachtsdelen. De lekkere plekjes op het lichaam kunnen ineens niet meer prettig of zelfs pijnlijk aanvoelen. Dat kan dus ook bij de clitoris, de vulva (schaamlippen) en vagina zijn. Dit kan voelen als een tintelende, prikkelende of brandende pijn. Ook kunnen pijnklachten tijdelijk erger worden door het stijgen van de lichaamstemperatuur tijdens de seks.
Een belangrijke oorzaak van penetratiepijn is een droge vagina. De vagina wordt dan niet goed nat tijdens het vrijen. De seksuele reactie van de vagina op bijvoorbeeld aanraking of een psychische seksuele prikkel is verminderd. Dit maakt het moeilijker om opgewonden te worden en daardoor ook voldoende nat te worden en te blijven. Een droge vagina zorgt voor schuring tijdens penetratie. Hierdoor kan de pijn in stand blijven of erger worden.
Ook spierspanning, spierkrampen en spasmen van de spieren bij MS kunnen zorgen voor pijn tijdens het vrijen. Deze klachten kunnen zowel pijn in het algemeen tijdens de seks als penetratiepijn veroorzaken. Het kan moeilijker zijn om de bekkenbodemspieren te ontspannen, waardoor de schuring van de vagina versterkt wordt. Dit probleem versterkt zichzelf steeds, totdat de pijn stopt. Daarnaast kunnen er op allerlei plekken in het lichaam pijnlijke spasmen ontstaan. Dit komt vooral vaak in de benen voor. Deze spasmen kunnen heel erg afleiden. Hierdoor kan de opwinding afnemen of zelfs helemaal stoppen.
Dat vrijen pijn doet kan zorgen dat je steeds minder zin hebt om aan seks te beginnen. Partners kunnen het moeilijk hebben met weten wat ze wel en niet kunnen doen. Of ze voelen zich afgewezen. Soms durft de partner niet meer aan seks te beginnen, bang om de ander pijn te doen. Knuffelen en zoenen alleen al kan zorgen voor stress en spanning. Het steeds meer uit de weg gaan van lichamelijke intimiteit maakt dat er meer emotionele afstand ontstaat tussen jou en je partner.
Neem pijn bij het vrijen serieus. Probeer er met je partner over te praten. Vertel hem of haar bijvoorbeeld dat je wel graag wilt vrijen maar dat je niet meer goed weet hoe omdat veel dingen onprettig zijn geworden. Probeer erachter te komen wat de oorzaak of oorzaken zijn van de klachten. Lees hier over omgaan met seksuele problemen. Vaak is seksualiteit bij MS het leren loslaten van vertrouwde manieren van vrijen. Dan kun je openstaan voor nieuwe ontdekkingen en oplossingen. Of genieten van wat wel kan. Hier kun je meer informatie vinden over behandelingen en hulpmiddelen. Je kunt je seksuele klachten bespreken met je huisarts, revalidatiearts, MS-verpleegkundige of neuroloog. Soms hebben zij een oplossing of antwoord. Of ze kunnen je verwijzen naar een bekkenfysiotherapeut of een seksuoloog.
De stichting Sick and sex wil dat iedereen met een ziekte informatie kan krijgen over seksualiteit, intimiteit en relatie. Hier vind je meer informatie, filmpjes en links over MS en seksualiteit.
Naar de website van Sick and sexExperts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 17 maart 2025