Dwanglachen en dwanghuilen door MS (pseudobulbar affect)

Het pseudobulbar affect: dwangmatig lachen of huilen

Hersenschade door MS, multiple sclerose, kan ervoor zorgen dat iemand soms dwangmatig lacht of huilt. Dit heet ook wel het pseudobulbar affect, of kort: het PBA. Hierbij kan iemand het lachen of huilen niet stoppen. Ook past het niet bij wat iemand voelt. Bij het PBA kan iemand heel blij zijn en toch moeten huilen. Of juist verdrietig zijn, maar heel uitbundig lachen. Dit huilen of lachen duurt vaak enkele seconden of minuten. 

Gevolgen van dwanghuilen en dwanglachen

Het PBA kan zorgen voor problemen in het sociale leven. Doordat iemand het lachen of huilen niet kan controleren, kan het voor anderen ongepast lijken. Daarbij past het gevoel van iemand vaak niet bij hoe iemand zich uit. Dit zorgt voor onduidelijkheid in de communicatie. Sommige mensen met het PBA vermijden daarom sociale situaties. Dit kan zorgen voor eenzaamheid. 

Praten over het PBA: waarom lach of huil je?

Dwanglachen en dwanghuilen is moeilijk te voorkomen. Daarom is het belangrijk om mensen om je heen uitleg te geven over het PBA. Zo leren ze dat het lachen of huilen vaak niet past bij wat iemand voelt. Of bij de situatie. Je kunt ook afspreken hoe je wil dat mensen om je heen reageren op het dwanglachen of dwanghuilen. Bijvoorbeeld:

• Er weinig aandacht aan besteden. Hierdoor gaat het vaak het snelst weer over. Dit kan voor mensen om je heen vreemd voelen. Een goede uitleg hierover kan ervoor zorgen dat mensen het makkelijker kunnen negeren.
• Erover praten. Soms helpt het om samen te herkennen wat er gebeurt. Dan is het prettig als mensen om je heen het benoemen, zodat het voor iedereen duidelijk is.

Een goede uitleg kan ervoor zorgen dat mensen beter weten wat ze moeten doen en wat juist niet. 

Behandelingen bij dwanglachen of dwanghuilen

Het PBA komt door schade aan de hersenen. Deze schade herstelt meestal niet meer. Daarom is het belangrijk om te leren hoe je om kunt gaan met het dwanglachen of dwanghuilen. Dit verschilt per persoon. Het kan bijvoorbeeld helpen om:

• de situatie te veranderen. Door even naar een andere ruimte te gaan, kan het dwanglachen of dwanghuilen stoppen.
• te zorgen voor afleiding. Een andere activiteit kan ervoor zorgen dat het lachen of huilen minder wordt.

Je kunt ook begeleiding krijgen van een psycholoog. Vraag hiernaar bij je MS-verpleegkundige of huisarts. Een psycholoog kan helpen om de signalen van dwanglachen en dwanghuilen te herkennen. En meedenken over oplossingen om het PBA te verminderen of zelfs te voorkomen. Een arts kan ook medicijnen voorschrijven die de klachten bij ernstige vormen van PBA tegengaan.