Stamceltherapie (aHSCT): wat is het?
Stamceltherapie is een behandeling bij zeer actieve MS. Hoe werkt het en wat doet het?
In het kort
- Stamceltherapie is een eenmalige behandeling voor MS.
- Hoe goed de behandeling werkt, wordt nog onderzocht.
- Het is wel duidelijk dat stamceltherapie mensen met zeer actieve RRMS kan helpen.
- Stamceltherapie kan schade die er al is in het zenuwstelsel niet herstellen.
Wat is stamceltherapie?
Stamceltherapie is een makkelijkere naam voor autologe hematopoëtische stamceltransplantatie (aHSCT). Het is een eenmalige behandeling voor MS, multiple sclerose. Bij MS valt het afweersysteem de beschermlaag rondom de zenuwen aan. Die beschermlaag, de myeline, gaat hierdoor kapot. Zenuwen kunnen ook kapotgaan. Bij stamceltherapie krijgen mensen medicatie die het afweersysteem in één keer uitschakelt. Het lichaam bouwt het afweersysteem daarna weer op. Daarvoor worden stamcellen gebruikt die eerder zijn afgenomen.
Achteruitgang stoppen of verminderen
Het lijkt erop dat na stamceltherapie dit 'nieuwe' afweersysteem de myeline niet of minder aanvalt. Dit betekent dat mensen met MS na stamceltherapie geen of minder aanvallen of schubs hebben. En dat de achteruitgang van hun gezondheid daardoor stopt of minder snel gaat. Wetenschappers onderzoeken nog hoe stamceltherapie werkt in vergelijking met andere behandelingen.
Voor wie is stamceltherapie?
Uit onderzoek blijkt dat de behandeling effectief is bij relapsing remitting MS, RRMS. Dat is een vorm van MS waarbij er schubs optreden. De groep mensen met actieve RRMS heeft waarschijnlijk het meest aan stamceltherapie. Deze groep krijgt nog steeds ontstekingen ondanks gebruik van medicatie. In Nederland moeten mensen met RRMS aan voorwaarden voldoen voordat zij stamceltherapie kunnen krijgen. Het is niet duidelijk of de behandeling ook helpt bij andere vormen van MS.
Wat doet stamceltherapie bij MS?
Het doel van stamceltherapie is het remmen of stoppen van ontstekingen en schubs in de hersenen en het ruggenmerg. Bij sommige mensen die de behandeling ondergaan, stopt de verslechtering van hun gezondheid door MS. Maar dit gebeurt niet altijd. Bij anderen werkt de behandeling niet of minder goed.
Hoelang blijft stamceltherapie werken?
Het is nog niet bekend hoelang stamceltherapie blijft werken na de behandeling. Misschien begint het afweersysteem na een paar jaar weer met ontstekingen en een aanval op de myeline. Daarnaast herstelt stamceltherapie geen schade die er al was voor de behandeling. Klachten die zijn veroorzaakt door die schade zijn meestal blijvend.
Artikel met medewerking van:
- dr. Erwin Hoogervorst - neuroloog, St. Antonius Ziekenhuis
- dr. Zoé van Kempen - neuroloog, Amsterdam UMC
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 24 januari 2024