Stamceltherapie (aHSCT), hoe werkt het?
Voor MS zijn er verschillende behandelingen. Voor sommige mensen met MS kan stamceltherapie helpen. Wat gebeurt er in het lichaam tijdens stamceltherapie?
In het kort
- Afweercellen vallen bij MS de zenuwen aan.
- Stamceltherapie schakelt het afweersysteem uit.
- Na de behandeling moet het lichaam het afweersysteem opnieuw opbouwen.
- Stamcellen uit het eigen lichaam helpen met het op bouwen van het afweersysteem.
- Daarna richten de afweercellen zich niet meer op de zenuwen.
Wat zijn stamcellen?
Stamcellen zijn voorlopercellen. Hieruit ontstaan andere lichaamscellen. Sommige mensen met MS, multiple sclerose, krijgen een vorm van stamceltherapie. Deze vorm heet autologe hematopoëtische stamceltransplantatie (aHSCT). Het woord ‘hematopoëtisch’ komt uit het Grieks. ‘Hema’ betekent bloed en ‘poëse’ is maken. Hierbij gaat het om stamcellen die de bloedcellen maken. De hematopoëtische stamcellen zitten in het beenmerg. Dit is de binnenkant van de botten. De ‘a’ in aHSCT staat voor autoloog, of: van zichzelf. De stamcellen komen namelijk uit het eigen beenmerg van de persoon met MS die de behandeling ondergaat en niet van een donor.
Waarom stamceltherapie bij MS?
De stamcellen in het beenmerg maken verschillende soorten bloedcellen. Waaronder de witte bloedcellen. Deze verdedigen het lichaam tegen ziekteverwekkers, bijvoorbeeld bacteriën of virussen. Dit zijn indringers van buitenaf die je ziek maken. Daarom worden deze witte bloedcellen ook wel afweercellen genoemd. Maar bij MS richten de afweercellen zich ook op de myeline. Dat is niet de bedoeling. Door het hele afweersysteem in één keer uit te schakelen en opnieuw terug te laten groeien, verandert of vernieuwt het afweersysteem zich. Het gevolg is dat de afweercellen de myeline niet meer aanvallen. Het is dus eigenlijk een 'reset': een herstel van het afweersysteem.
Waarom stamcellen transplanteren?
De behandeling maakt het afweersysteem dus kapot. Hierna moet het lichaam nieuwe bloedcellen en afweercellen gaan maken uit stamcellen. De arts plaatst hiervoor de eerder afgenomen stamcellen terug. Na zo’n transplantatie zoeken de stamcellen het beenmerg weer op en maken daar nieuwe cellen aan. Zo bouwt het afweersysteem zich weer opnieuw op.
Artikel met medewerking van:
- dr. Erwin Hoogervorst - neuroloog, St. Antonius Ziekenhuis
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 24 januari 2024