Cognitieve problemen en hersenmist bij MS

Wat zijn cognitieve klachten? 

Veel mensen met MS, multiple sclerose, hebben moeite met de aandacht ergens bij te houden. Ook is het voor hen lastiger om dingen te onthouden en informatie te verwerken. Dit zijn cognitieve klachten. Sommigen omschrijven het alsof hun hoofd gevuld is met een dikke mist, waardoor het denken moeilijker gaat. Dit heet: hersenmist.  

Hoe ontstaan cognitieve klachten? 

Ontstekingen in het centrale zenuwstelsel tasten de myeline aan die de zenuwcellen beschermen. Hierdoor kunnen verschillende hersengebieden minder goed signalen aan elkaar doorgeven. Cognitieve klachten kunnen ontstaan door beschadiging aan bepaalde hersengebieden. Bijvoorbeeld de gebieden die te maken hebben met leren en het geheugen. Maar er hoeft niet altijd hersenschade te zijn om last te hebben van cognitieve klachten of hersenmist. 

Wat kan cognitieve klachten of hersenmist erger maken? 

Situaties waarin cognitieve problemen erger kunnen worden, zijn: 

• vermoeidheid, slaapgebrek en slaapstoornissen zoals slaapapneu 
• stress, somberheid, angst en depressie 
• bepaalde medicatie 
• andere momenten waarop MS-klachten meestal verergeren, zoals hitte of een infectie 

Geheugenproblemen 

Als je last hebt van cognitieve klachten, kun je bijvoorbeeld merken dat je geheugen minder scherp is. In veel gevallen heb je meer moeite om je precieze informatie te herinneren. Zoals waar je je sleutels hebt gelegd. Ook kan het zijn dat je gebeurtenissen van kortgeleden niet meer weet, of niet kunt onthouden wat je nog moet doen. Hierdoor vergeet je bijvoorbeeld afspraken. 

Concentratieproblemen 

Bij concentratieproblemen heb je vaak moeite om je aandacht ergens bij te houden. Vooral als er afleiding in de buurt is. Bijvoorbeeld geluiden om je heen of een gedachte die plots in je opkomt. Hierdoor kun je snel afgeleid raken als je met iemand praat of met een taak bezig bent. Het lukt dan even niet meer om door te gaan met wat je aan het doen was. 

Woorden vergeten 

Iedereen vergeet weleens een woord, maar met MS kun je hier extra last van hebben. Het kost je dan veel denkkracht om op een woord te komen. Je gebruikt misschien vaker een omschrijving voor een woord dat je niet weet. Bijvoorbeeld 'plek om te eten', wanneer je het woord ‘restaurant’ even niet meer weet. 

Informatie verwerken 

Als er veel informatie tegelijkertijd op je afkomt, kun je moeite hebben om dit allemaal te verwerken. Het kan hierdoor langer duren voordat je iets begrijpt. Of je kunt overprikkeld raken.  

Plannen en problemen oplossen 

Cognitieve klachten kunnen het ook moeilijker maken om te plannen, overzicht te houden, problemen op te lossen en beslissingen te maken. Het kan een uitdaging zijn om gevolgen van je beslissingen te overzien. Het kan zijn dat iemand uit je omgeving dit eerder doorheeft dan jij zelf.  

Je lichaam in de ruimte 

Sommige mensen met MS stoten vaker per ongeluk dingen om of lopen sneller ergens tegenaan dan anderen. Dit kan komen door een verminderde motoriek. Maar ook cognitieve problemen kunnen invloed hebben op hoe je je lichaam voelt en ziet in de ruimte. Het kan ook moeilijker zijn om bijvoorbeeld afstand in te schatten. Of je raakt eerder verdwaald.  

Omgaan met cognitieve problemen of hersenmist 

Cognitieve problemen of hersenmist kunnen behoorlijk frustrerend zijn. Ook kun je je er onzeker door voelen. Het is goed om te weten dat cognitieve klachten vaak voorkomen bij MS horen en dat de hersenmist niet jouw schuld is. En er zijn verschillende dingen die je kunt doen om met cognitieve problemen of hersenmist om te gaan. Kijk hier voor tips.