Cognitieve problemen bij MS

Wat zijn cognitieve problemen?

Cognitieve problemen zijn problemen met denken. Je kunt je dan bijvoorbeeld minder goed concentreren. Het denken gaat trager, het duurt langer voordat je iets begrijpt en het geheugen werkt minder goed. Meer dan de helft van de mensen met MS, multiple sclerose, krijgt hiermee te maken. De problemen hebben invloed op het dagelijks leven.

Welke cognitieve problemen komen voor?

Cognitieve problemen die bij MS vaak voorkomen, zijn:

• Problemen met concentreren, denken en onthouden. Veel mensen beschrijven dit als: het denken gaat trager dan vroeger. Je hebt moeite om een gesprek te volgen, je aandacht erbij te houden en afspraken te onthouden. Het lukt nog wel om taken uit te voeren, maar het kost meer tijd en moeite.
• Niet op woorden kunnen komen. Vooral tijdens een gesprek kan dit vervelend zijn. Bijvoorbeeld als het te lang duurt om het goede woord te vinden. Andere mensen worden dan soms ongeduldig. Of je gebruikt het verkeerde woord, waardoor er verwarring ontstaat. 
• Problemen oplossen en activiteiten plannen. Vaak weet je wel wat er moet gebeuren, maar niet waar je moet beginnen. Daardoor is het moeilijk om een probleem goed aan te pakken. Activiteiten plannen is lastig en het lukt je niet om overzicht te houden. Dit kan spanning en stress geven.

Cognitieve problemen door MS

MS veroorzaakt schade in delen van de hersenen en het ruggenmerg. Als het net die delen zijn die nodig zijn voor het denken, zorgt dit voor denk- en geheugenproblemen. Hoe meer schade door MS, hoe groter de problemen.

Cognitieve problemen door andere factoren

Er zijn nog meer factoren die kunnen zorgen voor problemen met denken. Voorbeelden hiervan zijn stress, vermoeidheid, alcohol en bepaalde medicijnen. Maar ook een verandering van gewoonten kan ertoe leiden dat het denken trager gaat. Bijvoorbeeld als je stopt met sporten of werken.

Gevolgen van cognitieve problemen

Denk- en geheugenproblemen kunnen zorgen voor onzekerheid en angst. En als je door de problemen niet meer kunt werken of leren, leidt dat soms tot depressieve gevoelens. Ook kan het zijn dat andere mensen het niet goed begrijpen of er niet mee kunnen omgaan. Dat geeft frustratie en stress. Hierdoor kunnen andere MS-klachten erger worden.

Wat is er tegen de problemen te doen?

Als je cognitieve problemen hebt, zal je huisarts of neuroloog je doorsturen naar een neuropsycholoog. Dit is een psycholoog die alles weet over wat MS doet met het denken en voelen. De neuropsycholoog voert tests uit om te kijken wat er precies aan de hand is en hoe de problemen aan te pakken zijn. Medicijnen voor cognitieve problemen zijn er niet. De aanpak zal dus vooral bestaan uit therapie in de vorm van training en coaching. Daarnaast kan een ergotherapeut je advies geven over het plannen en uitvoeren van je dagelijkse activiteiten.

Wat kun je zelf doen?

Eén ding tegelijk doen, taken opschrijven en herinneringsbriefjes neerleggen: het helpt allemaal bij cognitieve problemen. Verder is het belangrijk om je familie, vrienden en collega’s te vertellen over de problemen. Door erover te praten, begrijpen andere mensen beter wat er aan de hand is. Dit helpt om misverstanden te voorkomen.