Over MS

Hoe ontstaan spraakproblemen bij MS?

Spraakproblemen ontstaan door schade aan de zenuwen die de spieren rondom de mond, keel, ademhaling en stembanden aansturen. Er zijn verschillende soorten spraakproblemen. 

In het kort 

  • Bij het praten werken spieren in de borst, buik, keel en rondom de mond samen. 
  • Bij MS kunnen de zenuwen die deze spieren aansturen beschadigen door ontstekingen in de hersenen. 
  • Cognitieve klachten kunnen het moeilijker maken om de juiste woorden te vinden. 
  • Medicijnen dragen soms bij aan spraakproblemen. 

Wat is er nodig voor spreken? 

Om te praten werken veel lichaamsdelen samen. De longen, spieren in de borst en buik en stembanden zorgen voor een luchtstroom naar buiten toe. Door spieren rondom de mond, lippen, wangen, kaak en tong op de goede manier aan te spannen vorm je woorden.  

Verschillende soorten spraakproblemen 

Spraakproblemen kunnen verschillen van kleine versprekingen tot grote moeite hebben om de boodschap over te brengen. Bij MS kunnen spraakproblemen ontstaan door hersenschade door ontstekingen van de myeline in het brein. Ook bijwerkingen van sommige medicijnen kunnen spraakproblemen veroorzaken. Vaak gaan spraakproblemen samen met slikproblemen. Vermoeidheid en stress kunnen spraakproblemen verergeren. 

Spraakproblemen door te veel of te weinig spierspanning: dysartrie 

Door schade aan zenuwen kunnen de spieren in je borstkas, keel, tong en lippen minder goed gaan werken. Hierdoor kun je de woorden moeilijker uitspreken. Dit heet ook wel: dysartrie. De spieren spannen zich dan niet genoeg aan. Of er is juist te veel spierspanning rondom de mond. Mensen met dysartrie kunnen wel op woorden komen en weten wat ze willen zeggen, maar kunnen deze niet goed uitspreken.  

Spraakproblemen door veranderde luchtstroom: dysfonie 

Bepaalde zenuwen zorgen voor een goede luchtstroom naar binnen en naar buiten. Als deze zenuwen niet meer goed werken, kun je moeite krijgen met ademhaling en de aansturing van je stembanden. Je kunt dan alleen zacht praten of fluisteren. Of je praat juist te hard. Dit heet: dysfonie. Sommige mensen met dysfonie krijgen een ander stemgeluid. Bijvoorbeeld een hese of rasperige stem. 

Spraakproblemen door medicijnen 

Je kunt last krijgen van spraakproblemen als je medicijnen gebruikt tegen bijvoorbeeld spasmes. Deze medicijnen ontspannen de spieren, waaronder de spieren die je nodig hebt bij het spreken. Bij te weinig spanning in deze spieren kun je moeilijker praten. Sommige medicijnen hebben als bijwerking een droge mond. Dit kan ook problemen met spraak geven. 

Invloed van spraakproblemen op je leven 

Spraakproblemen kunnen veel invloed hebben op je leven. Je kan bijvoorbeeld minder goed om hulp vragen, bijvoorbeeld bij zorgverleners. Je wilt misschien minder lang op bezoek of naar een feestje, omdat praten vermoeiend is. Of je kunt je werk niet meer goed doen. Hierdoor kun je je eenzaam gaan voelen en stress of angst ervaren als je met andere mensen bent. Het kan helpen om je ervaringen te delen met naasten, je huisarts of MS-verpleegkundige of anderen die te maken hebben met spraakproblemen.   

> Lees hier tips over hoe je jezelf duidelijk kan maken als je spraakproblemen hebt

Artikel met medewerking van:

  • Caroline Bruggeman - logopedist, MS Expertisecentrum Nieuw Unicum

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 6 november 2024