Doelmatigheidsonderzoek: de behandeling voor MS verbeteren
Wetenschappers onderzoeken hoe de bestaande behandeling voor MS beter kan worden. Bijvoorbeeld of mensen met MS minder vaak naar het ziekenhuis kunnen voor een infuus.
In het kort
- Behandelingen voor MS werken vaak goed om de ziekte te remmen, maar geven ook bijwerkingen en zijn duur.
- Onderzoek naar het slimmer gebruiken van bestaande behandelingen heet: doelmatigheidsonderzoek.
- Onderzoekers kijken of mensen met MS minder medicijnen kunnen gebruiken zonder dat de gezondheid achteruitgaat. Misschien kunnen mensen met MS in sommige gevallen zelfs veilig stoppen met een medicijn.
- Wetenschappers onderzoeken ook of goedkopere medicijnen minstens zo goed werken als medicijnen die nu worden gebruikt.
Behandeling voor MS
Medicijnen die MS, multiple sclerose, remmen, kunnen ervoor zorgen dat iemand met MS minder schubs krijgt. En dat de gezondheid minder snel achteruitgaat dan zonder deze medicatie. MS-medicijnen kunnen daarmee de kwaliteit van leven van iemand met MS verbeteren. Toch zitten er nadelen aan deze MS-remmers, net zoals bij andere medicijnen. Er is een kans op bijwerkingen en voor sommige middelen moet je naar het ziekenhuis. Daar kun je een infuus krijgen. Voor sommige mensen met MS is dit erg vermoeiend. Ook zijn de medicijnen vaak duur.
Onderzoek naar het gebruik van medicijnen
Daarom doen wetenschappers onderzoek naar de manier waarop de medicijnen gebruikt worden. Bijvoorbeeld of het mogelijk is om minder vaak naar het ziekenhuis te gaan voor een infuus. Of in sommige gevallen de mogelijkheid om te stoppen met een medicijn, zonder de kans op een terugval of verslechtering van de gezondheid te vergroten. Dit heet: doelmatigheidsonderzoek. Neurologen en andere zorgverleners uit Nederlandse MS-centra hebben in 2024 het MS Doelmatigheidsnetwerk opgericht. Binnen deze samenwerking willen de zorgverleners onderzoek snel uitvoeren en afronden. Zo kunnen ze behandelingen zo snel mogelijk verbeteren.
Persoonlijke behandeling
Hoe iemand op een medicijn reageert, verschilt per persoon. Niet iedereen heeft dezelfde hoeveelheid van een geneesmiddel nodig. Mensen die minder wegen hebben bijvoorbeeld meestal minder medicijn nodig. Maar op dit moment krijgt iedereen die een bepaalde MS-remmer gebruikt dezelfde hoeveelheid. Voor ocrelizumab moet iemand bijvoorbeeld precies elk halfjaar naar het ziekenhuis gaan voor een infuus. Wetenschappers denken dat het lang niet voor iedereen nodig is om elk halfjaar te gaan. Bij de meeste mensen met MS werkt ocrelizumab namelijk langer dan een halfjaar. Onderzoekers kunnen in het bloed zien of het tijd is voor het volgende infuus. Of een behandeling op maat even goed werkt als een standaardbehandeling, onderzoeken wetenschappers in de BLOOMS-studie en de NEXT-MS-studie. Door dit soort onderzoeken kunnen artsen in de toekomst de behandeling beter afstemmen op iedere persoon met MS.
Stoppen met de behandeling
MS verloopt bij iedereen anders. Sommige mensen hebben activiteit aan het begin van de ziekte. Ze krijgen dan een schub of er worden nieuwe littekens zichtbaar op de MRI. Het kan gebeuren dat de ziekteactiviteit langzaam vermindert. Dit gebeurt meestal als mensen al lang MS hebben en ouder worden. Sommige mensen met MS zijn dan al jaren stabiel, en een MS-remmer is dan niet altijd meer nodig. Wetenschappers onderzoeken of deze groep mensen met stabiele MS veilig kan stoppen met MS-remmers. De eerste studieresultaten lijken te laten zien dat stoppen met een MS-remmer op latere leeftijd een kleine kans op ziekteactiviteit geeft. Op jonge leeftijd is deze kans groter.
Vergelijken van 2 medicijnen
Sommige medicijnen zijn even goed in het afremmen van MS, maar verschillen in prijs. Dit is het geval bij de MS-remmers ocrelizumab en rituximab. In Nederland gebruiken nu al veel mensen met MS ocrelizumab. Maar in andere landen, bijvoorbeeld in Zweden, gebruiken de meeste mensen rituximab. Ocrelizumab en rituximab zijn beiden heel goed in het remmen van MS. De medicijnen zijn alleen nog nooit in een onderzoek met elkaar vergeleken. Wetenschappers vergelijken de bijwerkingen en werking van deze medicijnen nu in de Noisy Rebels-studie. Als rituximab minstens even goed werkt als ocrelizumab, kan rituximab vaker gebruikt worden. Hierdoor zal de behandeling voor MS goedkoper worden.
Andere verbeteringen in de MS-zorg
Doelmatigheidsonderzoek is meer dan het zoeken naar een beter passende behandeling met medicijnen. Ook andere verbeteringen in de MS-zorg zijn belangrijk. Zoals MS-zorg aan huis. Veel mensen met MS hebben last van vermoeidheid of loopproblemen. Hierdoor wordt een bezoek aan het ziekenhuis al snel erg inspannend. Daarom is er meer onderzoek nodig naar MS-zorg op maat. Bijvoorbeeld naar de mogelijkheid om een bloedtest aan huis te doen.
Artikel met medewerking van:
- dr. Oliver Gerlach - neuroloog, Academisch MS Centrum Zuyd
- dr. Zoé van Kempen - neuroloog, Amsterdam UMC
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 23 januari 2025