Dit is waarom MS vaker voorkomt in Noord-Europa

In het kort

• MS is een ziekte die het meest voorkomt in Noord-Europa.
• Dit komt mogelijk door erfelijke aanleg in de genen die te maken hebben met het afweersysteem.
• Deense wetenschappers hebben gegevens tot in de prehistorie onderzocht om meer te leren over de genen die de kans op MS vergroten.
• De verhoogde genetische kans op MS lijkt ongeveer 5.000 jaar geleden naar Noord-Europa gebracht door trekkende herders.
• Het onderzoek laat zien hoe de geschiedenis invloed heeft op de kans op een ziekte als MS. 

Meer kans op MS in Noord-Europa

MS, multiple sclerose, is een ziekte die het meest voorkomt in Noord-Europa. Het is al langer bekend dat de genen die te maken hebben met het afweersysteem invloed hebben op de kans dat iemand MS krijgt. Dit heet: genetisch risico. Het is nog onduidelijk wanneer, waar en hoe dit genetische risico op MS is ontstaan. Daarom deden Deense wetenschappers hier onderzoek naar.

Gegevens uit de prehistorie en de middeleeuwen

De onderzoekers gebruikten de gegevens over genen van eeuwen terug. Ze hadden informatie over de menselijke genen tot in de preshistorie: van de Mesolitische periode tot de Bronstijd. Dit was ongeveer van 9.500 tot 800 jaar voor Christus. En ze gebruikten ook genetische kennis uit de vroege en late middeleeuwen: 500 tot 1.500 jaar na Christus. 

Van de Pontische steppe naar Noord-Europa

De gegevens die de onderzoekers gebruikten laten zien dat de genetische kans op MS toenam bij een bepaalde bevolkingsgroep: herders op de Pontische steppe. Dit is een gebied in het zuidoosten van Europa. Volgens de wetenschappers werden deze genen  naar Noord-Europa gebracht door een grote verhuizing van deze herders: de Yamnaya-immigratie. Dit was ongeveer 5.000 jaar geleden. 

Positieve selectie van genen

De genen die de kans op MS vergroten werden steeds verder verspreid. Dit gebeurde bij de herders op de steppe, maar later ook in Noord-Europa. Dit heeft volgens het onderzoek waarschijnlijk te maken met ziekteverwekkers, in combinatie met veranderingen in:

• voedingspatroon
• de manier waarop mensen leefden
• bevolkingsdichtheid: hoe dicht mensen op elkaar wonen 

Meer kennis over de kans op MS

Veranderingen in de genen hebben invloed op hoe het afweersysteem bij mensen werkt. Het onderzoek laat zien hoe bepalend gebeurtenissen in de geschiedenis zijn voor de kans op een ziekte als MS. 

De redactie selecteert wetenschappelijke artikelen over MS-onderzoek samen met ervaringsdeskundigen en inhoudelijke experts, en vertaalt de resultaten naar goedlopende artikelen. > Meer over Onderzoek op MS.nl