Waarom vroeg starten met effectieve MS-remmers steeds belangrijker wordt

Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat het belangrijk is om bij MS zo vroeg mogelijk te starten met effectieve medicatie. Hier leggen we uit waarom de behandelstrategie bij MS de laatste jaren zo veranderd is.

Hoe werken medicijnen voor MS?

MS-remmende medicatie remt het afweersysteem om ontstekingen in hersenen en ruggenmerg te voorkomen. Dit is belangrijk omdat deze ontstekingen leiden tot schade aan zenuwcellen. Deze schade is vaak onomkeerbaar en kan op termijn tot beperkingen leiden.

Waarom is vroege behandeling zo belangrijk?

De eerste 5-10 jaar van MS zijn cruciaal. In deze periode:

• Treedt de meeste ontstekingsactiviteit op

• Ontstaat de meeste schade aan het zenuwstelsel

• Die opgelopen schade kan niet meer worden herstelt en levert vooral later klachten op.

• Is het brein nog het beste in staat tot herstel

Van escalatiestrategie naar vroege effectieve behandeling

Vroeger werd vaak gestart met minder effectieve medicijnen (zoals interferon of glatirameer acetaat) en pas overgestapt op sterkere medicijnen als de ziekte actief bleef. Dit wordt een escalatiestrategie genoemd.

Uit recent onderzoek blijkt echter dat deze aanpak niet optimaal is:

• Grote Scandinavische studie (>4800 patiënten) toont 29% minder invaliditeitsprogressie bij vroege effectieve behandeling

• 11 observationele studies laten consequent betere uitkomsten zien met vroege effectieve behandeling

• Bij vroege effectieve behandeling bereikt 68% van de patiënten NEDA (geen ziekteactiviteit) in het eerste jaar, versus 36% bij minder effectieve medicatie

Maar zijn sterkere medicijnen niet gevaarlijker?

Er wordt vaak gedacht dat minder effectieve medicijnen "veiliger" zijn. Dit is echter te kort door de bocht:

• Onderbehandelde MS is op zichzelf een groot risico

• Blijvende schade aan het centrale zenuwstelsel door onvoldoende behandeling is onomkeerbaar

• Daarnaast hebben die zogenoemde 'veiligere' medicijnen vaak vervelende dagelijkse bijwerkingen (prikken, prikplekken, griepgevoel)

• Moderne monitoring maakt vroege herkenning van bijwerkingen mogelijk wat middelen veiliger maakt.

• Studies tonen vergelijkbare veiligheidsprofielen tussen behandelstrategieën

Maatwerk blijft belangrijk

Niet iedereen heeft dezelfde behandeling nodig. De keuze hangt af van:

• Ziekteactiviteit

• Leeftijd

• Andere aandoeningen

• Persoonlijke voorkeuren

• Zwangerschapswens

De rol van de MS-neuroloog

Het is belangrijk dat de behandeling wordt begeleid door een in MS gespecialiseerde neuroloog die:

• Op de hoogte is van de nieuwste ontwikkelingen

• Ervaring heeft met moderne medicatie

• Goede monitoring kan bieden

• Samen met de patiënt de beste behandelstrategie kan bepalen

Lopend onderzoek

Er lopen momenteel twee grote studies (DELIVER-MS en TREAT-MS) die vroege effectieve behandeling vergelijken met een escalatiestrategie. De resultaten hiervan worden de komende jaren verwacht.

Conclusie

Het wetenschappelijk bewijs wijst steeds sterker in de richting van vroeg starten met effectieve behandeling. Hoewel dit niet voor iedereen de beste keuze is, is het belangrijk dat deze optie wordt overwogen en besproken. Het doel is om zo vroeg mogelijk de ziekte onder controle te krijgen en blijvende schade te voorkomen.