Een betere behandeling met hulp van biomarkers

In het kort

• Biomarkers voor MS zijn signalen in het lichaam die iets vertellen over de ziekte. Bijvoorbeeld in het bloed.
• Er is er veel overlap tussen de biomarkers voor RRMS en die voor PPMS.
• Biomarkers wijzen wel op een verschil wat betreft de ernst van ontstekingen en weefselschade.
• Mogelijk kan de behandeling voor MS beter afgestemd worden op de persoon met de ziekte. Hiervoor kan gekeken worden naar de biomarkers. 

Achtergrond 

RRMS, relapsing remitting multiple sclerose, en PPMS, primair progressieve MS, zijn verschillende vormen van MS. Deze vormen van MS zijn ingedeeld op hoe de ziekte verloopt. Bij RRMS krijgen mensen schubs waarna ze gedeeltelijk of helemaal kunnen herstellen. De gezondheid van iemand met PPMS gaat geleidelijk achteruit. 

Biologische verschillen 

De onderliggende biologische verschillen tussen deze vormen van MS zijn niet duidelijk. Onderzoekers gingen daarom op zoek om te kijken of die verschillen er eigenlijk wel zijn. Ze keken daarbij naar de biomarkers. Biomarkers voor MS zijn signalen in het lichaam, bijvoorbeeld in het bloed, die iets vertellen over het gedrag van de ziekte bij die persoon. De onderzoekers keken naar de biomarkers van mensen met verschillende vormen van MS. En naar die van mensen met de ziekte van Alzheimer.

Biomarkers 

De wetenschappers onderzochten biomarkers in het bloed en in de vloeistof rond de hersenen en het ruggenmerg. Ze onderzochten ook weefsel van het lichaam van overleden mensen met MS. Het onderzoek liet zien dat er veel overlap is tussen de biomarkers voor RRMS en die voor PPMS. De stoffen in het bloed en de hersenvloeistof wezen niet duidelijk op verschillen. Tussen MS en de ziekte van Alzheimer waren wel duidelijke verschillen te zien. 

MS-ontstekingen en weefselschade 

De biomarkers wezen wel op de ernst van ontstekingen en weefselschade bij RRMS en bij PPMS. Bij actieve MS was er meer van een stofje dat wijst op hersenschade aanwezig in het lichaam.  

Weinig biologische verschillen tussen RRMS en PPMS 

Kortgezegd zijn RRMS en PPMS helemaal niet zo verschillend. Ten minste, als je naar de biologie kijkt. Deze en andere nieuwe studies geven onderzoekers het idee dat MS zich door het leven heen verschillend uit. Zo kan MS aan het begin van de ziekte veel schubs en actieve ontstekingen geven. Later worden die schubs minder. In plaats daarvan komen er blijvende, smeulende ontstekingen in de hersenen en het ruggenmerg. Iemand met MS kan dan merken dat de gezondheid geleidelijk achteruitgaat, los van schubs.  

Kijken naar MS als geheel 

Joost Smolders is neuroloog en MS-onderzoeker. Hij werkte mee aan het onderzoek. Volgens hem kijken artsen voor de behandeling nog te veel naar de vorm van MS. 'Volgens onze studie is het beter naar MS als geheel te kijken. Er zijn medicijnen die goed zijn in het remmen van aanvallen zonder geleidelijke achteruitgang. Andere medicatie is goed in het remmen van achteruitgang met aanvallen. Hopelijk is er in de toekomst ook medicatie die goed is in het remmen van geleidelijke achteruitgang zonder aanvallen.’ 

Betere behandeling 

Dit onderzoek kan de behandeling van MS verbeteren. Smolders: ‘Met biomarkers kunnen we aanvallen en geleidelijke achteruitgang beter van elkaar onderscheiden. Op die manier kunnen we biomarkers mogelijk gebruiken om de behandeling beter aan te passen aan de persoon met MS.’  

Dit onderzoek is tot stand gekomen met fondsen van onder andere het Nationaal MS Fonds en Stichting MS Research.